Thiết Bị Ngoại Vi Là Gì? Các Thiết Bị Ngoại Vi Của Máy Tính
Thiết bị ngoại vi đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng khả năng và nâng cao trải nghiệm sử dụng cho máy tính. Các thiết bị ngoại vi như bàn phím, chuột, màn hình, loa, máy in… là những thiết bị hỗ trợ thiết yếu giúp tăng cường hiệu quả làm việc và sử dụng máy tính.
Các thiết bị đầu vào như bàn phím, chuột cung cấp khả năng điều khiển và tương tác với máy tính thuận tiện cho người dùng. Các thiết bị đầu ra như màn hình, máy in hiển thị hoặc in trên giấy các thông tin số. Thiết bị lưu trữ lưu giữ an toàn dữ liệu tránh mất mát thông tin quan trọng. Như vậy, có thể thấy thiết bị ngoại vi là yếu tố không thể thiếu đối với mọi hệ thống máy tính.
Khái niệm thiết bị ngoại vi là gì
Thiết bị ngoại vi (peripheral device) là thiết bị kết nối trực tiếp với máy tính nhưng không đóng góp trực tiếp vào chức năng tính toán của hệ thống. Thiết bị ngoại vi giúp người dùng truy cập, sử dụng các chức năng của máy tính.
Một số loại thiết bị ngoại vi thông dụng gồm:
- Thiết bị đầu vào: bàn phím, chuột, webcam
- Thiết bị đầu ra: màn hình, máy in, loa
- Thiết bị lưu trữ: ổ cứng, USB, đĩa quang
Các loại thiết bị ngoại vi
Có 3 loại thiết bị ngoại vi chính:
Thiết bị đầu vào
Thiết bị đầu vào có chức năng chuyển đổi các hành động và lệnh của người dùng thành dữ liệu và tín hiệu mà máy tính có thể hiểu và xử lý được. Ví dụ:
- Bàn phím chuyển các lần nhấn phím sang các ký tự hiển thị trên màn hình máy tính.
- Chuột biến đổi các chuyển động của tay thành sự di chuyển của con trỏ trên desktop máy tính.
- Micro giúp chuyển đổi âm thanh, tiếng nói thành tín hiệu điện tử.
- Webcam đóng vai trò biến đổi hình ảnh, video thành dữ liệu số để máy tính có thể lưu trữ và xử lý.
Thiết bị đầu ra
Thiết bị đầu ra đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải và giải mã các dữ liệu, thông tin từ máy tính sang dạng phù hợp để người dùng có thể tiếp nhận và hiểu được.
Các thiết bị đầu ra phổ biến bao gồm:
- Màn hình máy tính với chức năng hiển thị các thông tin đồ họa, văn bản lên bề mặt cho người xem
- Máy in đóng vai trò in các nội dung tài liệu lên giấy
- Các thiết bị lưu trữ như USB, ổ cứng giúp lưu trữ dữ liệu bền vững
- Ngoài ra còn có máy chiếu trình chiếu nội dung lên bề mặt phẳng
- Loa phát ra âm thanh
- Máy fax truyền tải văn bản qua đường dây điện thoại
Thiết bị lưu trữ
Thiết bị lưu trữ đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ và sao lưu dữ liệu cho máy tính lâu dài và an toàn.
Các thiết bị lưu trữ phổ biến bao gồm:
- Ổ cứng HDD, SSD trong máy tính để lưu trữ dữ liệu chính
- Các thiết bị lưu trữ ngoài như USB, thẻ nhớ SD giúp lưu trữ và chuyển dữ liệu dễ dàng
- Đĩa quang CD, DVD lưu trữ dung lượng lớn dữ liệu đa phương tiện
Phân loại thiết bị ngoại vi
Thiết bị ngoại vi được phân loại thành hai loại chính: thiết bị ngoại vi bên trong và thiết bị ngoại vi bên ngoài.
Thiết bị ngoại vi bên trong
Thiết bị ngoại vi bên trong là các thiết bị được lắp đặt trực tiếp trên bo mạch chủ của máy tính. Các thiết bị ngoại vi bên trong phổ biến bao gồm:
- Card mạng
- Card âm thanh
- Card đồ họa
Thiết bị ngoại vi bên ngoài
Thiết bị ngoại vi bên ngoài là các thiết bị được kết nối với máy tính thông qua các cổng kết nối. Các thiết bị ngoại vi bên ngoài phổ biến bao gồm:
- Màn hình máy tính
- Máy in
- USB
- Ổ cứng
- Máy chiếu
- Loa
- Máy fax
Cổng kết nối cho thiết bị ngoại vi
Một số cổng kết nối phổ biến:
- USB: kết nối chuẩn cho các thiết bị ngoại vi ngày nay.
- Cổng Serial, Parallel: cho máy in, scanner.
- Kết nối không dây như Bluetooth, WiFi
- HDMI, VGA, DisplayPort: truyền tín hiệu cho màn hình.
Vai trò của thiết bị ngoại vi
Dưới đây là một số vai trò quan trọng của các thiết bị ngoại vi đối với máy tính:
- Mở rộng khả năng của máy tính: cung cấp thêm nhiều chức năng hữu ích mà không có chúng máy tính không thể thực hiện được. Ví dụ máy in giúp in ấn, loa phát ra âm thanh.
- Nâng cao trải nghiệm người dùng: làm tăng sự tiện dụng, tương tác với người sử dụng. Thiết bị đầu vào như bàn phím chuột giúp điều khiển dễ dàng trên máy tính.
- Lưu trữ và sao lưu dữ liệu: bảo quản thông tin, dữ liệu quan trọng cho người dùng như ổ cứng, thẻ nhớ, đĩa quang… giúp tránh mất mát dữ liệu do sự cố.
- Chia sẻ và truyền tải thông tin: có thể chia sẻ, truyền tải thông tin đến/từ máy tính như mạng LAN, thiết bị NAS.
Như vậy, có thể thấy thiết bị ngoại vi giúp mở rộng đáng kể khả năng ban đầu của máy tính cũng như nâng cao trải nghiệm sử dụng cho người dùng. Chúng trở thành những đồng minh đắc lực không thể thiếu của các hệ thống máy tính.
Xu hướng tích hợp thiết bị ngoại vi
Ngày nay, xu hướng tích hợp các thiết bị ngoại vi ngày càng phổ biến, đặc biệt là với các thiết bị cầm tay nhỏ gọn như laptop, máy tính bảng và điện thoại thông minh.
Một số thiết bị thường được tích hợp sẵn bên trong:
- Webcam, micro, loa trên smartphone và laptop
- Màn hình với laptop và máy tính để bàn một thể
- Cảm biến vân tay, khuôn mặt trên điện thoại, laptop phổ biến ngày nay.
Ưu điểm của việc tích hợp:
- Thiết kế gọn nhẹ, di động dễ dàng
- Tiện lợi, dễ sử dụng với người dùng
- Giảm chi phí cho người tiêu dùng
Tuy nhiên, vẫn có thể kết nối thêm các thiết bị ngoại vi mở rộng khác khi cần như màn hình, chuột bàn phím với laptop/PC.
Kết luận
Thiết bị ngoại vi đóng vai trò là người trợ giúp đắc lực cho máy tính, giúp mở rộng khả năng và nâng cao trải nghiệm cho người dùng. Các xu hướng hiện nay là tích hợp nhiều thiết bị vào các sản phẩm công nghệ nhỏ gọn như laptop, điện thoại.
